وضعیت حقوقی رأی ممتنع در شورای امنیت سازمان ملل متحد

فصلنامه پژوهش بین‌الملل
ISSN 2783-1485

دبیر تخصصی: دکتر زهرا نجفی راد

رئیس گروه زبان انگلیسی: دکتر نسیم جهانشاهی

اعضای هیأت تحریریه

دکتر حسین تفضلی

وضعیت حقوقی رأی ممتنع در شورای امنیت سازمان ملل متحد

قطعنامه‌ای که ولو با 15 رأی ممتنع مواجه باشد در حکم تصویب بوده و وضعیت حقوقی موثر خواهد داشت.

وضعیت حقوقی رأی ممتنع در شورای امنیت سازمان ملل متحد

مهدی پیرقلی (سر دبیر)

شورای امنیت سازمان ملل برابر ماده 24 منشور ملل متحد وظیفه دارد مسؤولیتی که ملل متحد به منظور تأمین اقدام سریع و موثر برای حفظ صلح و امنیت بین‌المللی به شورای امنیت واگذار گردیده اقدام نماید. که برابر ماده 25 منشور ملل متحد، تمامی تصمیم‌های شورای امنیت برای ملل متحد لازم الاجرا می‌باشد.

برابر ماده 23 منشور ملل متحد، شورای امنیت 15 عضو دارد که 5 عضو آن (آمریکا، انگلیس، چین، روسیه و فرانسه) بصورت دایم و 10 عضو دیگر طی دوره های دوساله متغیر هستند. نحوه رأی‌ برای تصمیم‌گیری شورای امنیت در بند 3 ماده 27 منشور این‌گونه است که «تصمیم‌های شورای امنیت راجع به سایر مسائل (غیر از آیین کار) با 9 رأی مثبت که شامل تمام اعضای دائم باشد (حق وتو) اتخاذ می‌گردد به این شرط که در مورد تصمیم‌هایی که به موجب مندرجات فصل ششم (توصیه‌ای) و بند سوم از ماده 52 (تشویقی) اتخاذ می‌شود طرف دعوی از دادن رأی خوداری نماید».

لذا وضعیت حقوقی رأی در شورای امنیت اینگونه است که:

الف) قطعنامه با 9 رأی موافق یا ممتنعی تصویب می‌شود که اعضای دایم شورای امنیت، رأی مخالف نداده باشد.

ب) همان‌گونه که غیبت عضو دایم شورای امنیت یا رأی ممتنع عضو دایم به منزله رأی مخالف نمی‌باشد، رأی ممتنع سایر اعضاء نیز جنبه مثبت در تصمیم‌گیری داشته و مانع تصمیم نمی‌شود.

پ) در رویه‌ی شورای امنیت عدم حضور یک عضو دائم در جلسات شورا یا امتناع از دادن رأی؛ به‌عنوان رأی ممتنع اِرادی لحاظ می‌شود. این رویه از سال ۱۹۴۶ سبب ایجاد قاعده‌ی عرفی شده ‌است. دیوان بین‌المللی دادگستری در رأی مشورتی ۱۹۷۱ در قضیه نامیبیا اعلام داشته: « امتناع یکی از اعضای شورا در تصویب آنچه پیشنهاد شده ‌است در حکم مخالفت وی نیست. اگر عضو دائم بخواهد با تصویب قطعنامه‌ای که نیاز به رأی همه‌ی اعضای دائم دارد مخالفت بورزد، باید رأی منفی بدهد».

لذا قطعنامه‌ای که ولو با 15 رأی ممتنع مواجه باشد در حکم تصویب بوده و وضعیت حقوقی موثر خواهد داشت.

Principles of research ethics

Dear researcher, in order to prevent plagiarism and observance of research ethics, please test your article through the following identification and email in the ministry of science's similarity system to the address of the https://tik.irandoc.ac.ir and send its certificate for review from the "Submit article" menu.

Aims and scope of the journal

Quarterly Journal of International Research, licensed by the Ministry of Culture and Islamic Guidance, No. 85422 and with International Standard Issue (issn - 2783-1485) It is managed and published by prominent professors of humanities. This journal is designed to provide an intellectual environment for national and international researchers focusing on international topics (especially international law). Published in response to international advances and the identification of new dimensions of human rights, this journal aims to publish quality articles that report on findings related to important international issues. In this journal, like other journals of prestigious universities in the country, to facilitate identification and search, each article has a special identification number (doi) of the International Research Quarterly. And for easy and universal access to the latest research findings, this journal, as an independent scientific journal, provides articles in English to international researchers free of charge without any restrictions.